Blog 1 header

Hoe menopauze op het werk aanpakken

De impact van de (peri)menopauze op het werk mag niet worden onderschat. Vrouwen die door deze levensfase gaan, kunnen te maken krijgen met symptomen zoals opvliegers, vermoeidheid, concentratieproblemen en stemmingswisselingen, en dat beïnvloedt hun prestaties. Een menopauzebeleid, geïntegreerd in een inclusief welzijnsbeleid, kan dan bijdragen aan het creëren van een menopauzevriendelijke omgeving waarin vrouwen zich gehoord, begrepen en gesteund voelen. Er zijn wel enkele kanttekeningen…1,2

Waarom een menopauzebeleid?

De menopauze heeft een aanzienlijke invloed op werkende vrouwen, zowel fysiek als mentaal. De symptomen kunnen leiden tot verminderde productiviteit, verhoogd ziekteverzuim en zelfs het vroegtijdig stopzetten van de job.3,4,5,6 Toch blijkt uit onderzoek van o.a. The Fawcett Society in Groot-Brittannië dat veel werkgevers nog steeds geen actie ondernemen om hun werknemers in de menopauze bij te staan. Slechts 2 op de 10 vrouwen zegt dat hun werkgever een beleid heeft om hen door deze fase te helpen​.2 Opvallend, want het Verenigd Koninkrijk loopt toch voorop in het sensibiliseren van organisaties om een menopauzebeleid te implementeren… En zo’n beleid heeft wel degelijk zijn nut: het zorgt ervoor dat vrouwen zich ondersteund voelen, wat hun welzijn ten goede komt en de productiviteit en loyaliteit bevordert. 1,3

Wat is een goed menopauzebeleid?

Een menopauzebeleid moet vooral gericht zijn op het creëren van een open, ondersteunende werkcultuur, waarin de menopauze geen taboe is. Belangrijk: het beleid mag nooit betuttelend of stigmatiserend overkomen. Het doel is om vrouwen tegemoet te komen zonder hen anders te behandelen dan hun mannelijke of jongere collega’s. Dat kan door de werkomstandigheden zo in te richten dat vrouwen zich op hun gemak voelen, zichzelf kunnen zijn en vrij over hun symptomen kunnen en durven praten.1,7

De belangrijkste acties voor werkgevers1,8,9

Wat kunnen bedrijven doen om een niet-stigmatiserend menopauzevriendelijk beleid te voeren? We zetten enkele actiepunten op een rijtje:

  1. Flexibiliteit op de werkvloer
    Flexibiliteit is cruciaal voor vrouwen in de (peri)menopauze . Flexibele werktijden, extra pauzes of de mogelijkheid om thuis te werken (en niet fysiek op het werk aanwezig te zijn) kunnen hen helpen beter om te gaan met deze symptomen.
  2. Mentale gezondheidszorg en coaching
    Menopauzale vrouwen kunnen baat hebben bij (individuele) coaching of psychologische ondersteuning, vooral als ze stemmingswisselingen of stress ervaren. Vertrouwenspersonen binnen het bedrijf kunnen ook bijdragen aan het verlichten van de mentale druk.
  3. Informatievoorziening, opleiding en bewustwording
    Het organiseren van trainingen, workshops, seminaries en infosessies voor medewerkers en leidinggevenden kunnen helpen het taboe rond de menopauze te doorbreken. Het zorgt voor meer begrip, zodat vrouwen zich niet geïsoleerd voelen en het gesprek met hun leidinggevende kunnen aangaan zonder angst voor negatieve reacties of gevolgen. Sensibiliseren, dus, om menopauze te ‘normaliseren’.
  4. Werkplekoptimalisatie
    Voor vrouwen die last hebben van opvliegers is een comfortabele werkplek geen overbodige luxe. Denk aan het verbeteren van de ventilatie of temperatuurregeling, het aanbieden van een rustige ruimte voor rust of het aanpassen van de dresscode voor meer comfort. Kleine zaken, die vaak een groot verschil voor de vrouw en haar omgeving kunnen maken.
  5. Menopauzevriendelijk verlofbeleid
    Het uitbreiden van het verlofbeleid voor de gezondheid en het welzijn van vrouwen in de (peri)menopauze, inclusief de mogelijkheid om tijd vrij te nemen voor medische afspraken en herstel van symptomen, kan hun werkervaring aanzienlijk verbeteren. Maak het daarom duidelijk dat vrouwen in de (peri)menopauze een beroep kunnen doen op verlof voor gezondheidszorg, inclusief mentale zorg.

De Belgische wetgeving en andere initiatieven10,11

En wat doet de wetgever? In België erkent het Vlaams Parlement de impact van de menopauze op werkende vrouwen en stimuleert het bedrijven om maatregelen te nemen de menopauze meer bespreekbaar te maken op de werkvloer. Er zijn nog geen definitieve wetten aangenomen, maar de erkenning is al een belangrijke stap vooruit. De Belgische Senaat moedigt werkgevers ondertussen eveneens aan actie te ondernemen om het welzijn van vrouwen in de (peri)menopauze te ondersteunen, zoals het invoeren van flexibele werktijden en de mogelijkheid om het onderwerp te bespreken op het werk .

En dit werpt zijn vruchten af. In België zijn de eerste bedrijven begonnen met het invoeren van een menopauzebeleid. Deze initiatieven richten zich in een eerste fase vooral op het informeren en sensibiliseren van zowel vrouwelijke werknemers in de (peri)menopauze als hun collega’s, leidinggevenden en HR-verantwoordelijken. Hun doel is om het onderwerp bespreekbaar te maken en de impact op de werkvloer te verminderen.12

Er blijven echter ook kritische stemmen van deskundigen die erop wijzen dat als te veel nadruk wordt gelegd op de menopauze, vrouwen als ‘kwetsbaarder’ kunnen worden beschouwd, wat hen kan benadelen in carrièrekansen. Daarom is het belangrijk dat een beleid niet leidt tot stigmatisering, maar daadwerkelijk de werkervaring voor vrouwen verbetert zonder hun mogelijkheden of prestaties negatief te beïnvloeden. Het gaat erom dat vrouwen zich ondersteund voelen in hun situatie, niet dat ze zich minderwaardig of bevoordeeld gaan voelen. Kritische kanttekeningen voor bedrijven en organisaties om mee te nemen in het opzetten van een werkbaar menopauzebeleid.7,13

Meer weten over het creëren van een menopauzevriendelijk beleid? Raadpleeg onze website voor meer inzichten.

BE_DUT_21562/MAR2025

Bronnen

  1. ‘Menopauze en werk. Doorbreek het taboe’, Securex (2024)
  2. ‘Menopause and the workplace’, The Fawcett Society, UK, (2022)
  3. ‘Employee Perspectives and Challenges Concerning the Transition of Menopause (EMPACT Menopause) Study’, Society for Women’s Health Research, 2024, geraadpleegd op 02/01/2025; ‘Menopause Workplace Resource Guide for Women’, Society for Womens’ Health Research (2024)
  4. ‘RMG/Libelle gezondheidsonderzoek vrouwen 2023’, Profacts, 2023
  5. ‘Work outcomes in midlife women: the impact of menopause, work stress and working environment’, C. Hardy et al., Women’s Midlife Health, 2018
  6. ‘Menopause and the workplace: consensus recommendations from The Menopause Society’, The Menopause Society, The Journal of The Menopause Society, 2024
  7. ‘Menopauzebeleid op de werkvloer, baanbrekend of stigmatiserend’, ZigZag HR, 2024
  8. ‘Menopause and the workplace: consensus recommendations from The Menopause Society’, The Journal of The Menopause Society, Vol. 31, No. 9, pp. 741-749, 2024
  9. ‘Making Menopause Work’, The Menopause Society, 2024
  10. ‘Conceptnota voor nieuwe regelgeving van Karin Brouwers, Freya Saeys en Katrien Schryvers over een (peri)menopauzebeleid in Vlaanderen’, Vlaams Parlement, 2024, geraadpleegd op 22/01/2025
  11. Belgische senaat (resolutie menopauzebeleid), geraadpleegd via https://www.senate.be/event/20240308-plen5/20240308-plen5_nl.html
  12. ‘Eindelijk aandacht voor de menopauze in het bedrijfsleven’, I. Delva, Second Spring, 2024, geraadpleegd op 23/01/2025
  13.