De menopauze is een natuurlijke fase in het leven van elke vrouw. De impact ervan wordt echter vaak onderschat, ook op de werkvloer. In dit artikel belichten we de symptomen van de (peri)menopauze en gaan we na welke gevolgen die kunnen hebben op de werkprestaties van vrouwen. Niets te vroeg, want ruim 86% van de vrouwelijke werknemers in België die in de (peri)menopauze zitten, ervaart menopauzale symptomen. De helft van deze vrouwen voelt zich hierdoor gehinderd in hun job. Tijd voor meer aandacht voor de menopauze… op het werk.1,2
First things first: wat verstaan we onder ‘de menopauze’? De menopauze markeert het einde van de vruchtbaarheid van een vrouw. Het is geen pauze, maar een stop. Men spreekt van menopauze wanneer een vrouw gedurende 12 maanden geen menstruatie meer heeft gehad. Meestal valt dat moment ergens tussen de 45 en 55 jaar, hoewel sommige vrouwen de menopauze eerder ervaren – 1 op de 100 vrouwen bereikt de menopauze al voor de leeftijd van 40. Die vroege menopauze of premature menopauze kan genetisch zijn, maar ook ziekte of medische behandelingen kunnen de menopauze vervroegd starten.1,2,7,8
De perimenopauze, ofwel ‘de overgang’, is de overgangsfase naar de menopauze. Deze periode kan tussen de 5 en 10 jaar duren en wordt gekenmerkt door intense hormonale veranderingen. De hoofdoorzaak van de perimenopauze is de daling van oestrogeen, maar ook andere hormonen, zoals het vrouwelijk geslachtshormoon progesteron, spelen een rol. Deze daling gebeurt vaak onregelmatig, wat leidt tot schommelingen in de hormoonspiegels en allerlei menopauzale symptomen.2,3
Dat de (peri)menopauze een impact heeft op het lichaam van de vrouw is vanzelfsprekend. Toch ondervinden niet alle vrouwen in de overgang dezelfde klachten in dezelfde mate. Elke vrouw is uniek, dus ook de symptomen zullen sterk verschillen. We zetten enkele veelvoorkomende klachten op een rijtje.3,7,8,9,10,11
Deze symptomen kunnen variëren in intensiteit en duur, maar dat ze de kwaliteit van leven en werk beïnvloeden, daar twijfelt niemand aan. Het lijstje met ongemakken is bovendien lang niet compleet: vaginale problemen en pijn bij het vrijen, een verminderd libido, gewrichtspijn, toename van het gewicht, pijnlijke borsten, haarverlies of dunner haar, urinewegproblemen en incontinentie zijn ook veelvoorkomende klachten. Het wegvallen van oestrogeen verhoogt bovendien de kans op gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziektes, diabetes, osteoporose en dementie.2,7,8,9,10,11
Het goede nieuws? Eenmaal in de menopauze dient zich een nieuwe levensfase aan. De meeste vrouwen voelen zich rustiger, krachtiger en meer zelfverzekerd. Het lichaam is ondertussen gewend aan de lagere dosissen vrouwelijke hormonen en de schommelingen zijn voorbij of lang niet zo intens als tijdens de perimenopauze. Ook op het werk kan de vrouw – en haar werkgever – daar voordeel uit halen. Op voorwaarde dat er een menopauzevriendelijke omgeving wordt gecreëerd, en net daar is nog veel werk aan de winkel.2,3
De arbeidsmarkt is de afgelopen decennia sterk vervrouwelijkt. De kans dat je vandaag als werkgever te maken krijgt met vrouwelijke werknemers die last hebben van bovenstaande menopauzale symptomen is dan ook groot. Securex en de UGent bevroegen vrouwen uit de private en publieke sector over hoe zij de menopauze ervaren in hun professionele omgeving. Dat leidde tot de volgende opvallende conclusies1,5,6:
Andere studies uit onder andere Groot-Brittannië5, de Verenigde Staten4 en Nederland6, lijken deze bevindingen te onderschrijven. Interessant daarbij is een recente Amerikaanse studie van de Society for Women’s Health Research die de impact van menopauze op het werk wel heel concreet maakte: 1 op de 4 vrouwen ziet door menopauzale klachten af van een promotie naar een leidinggevende functie, 1 op de 3 vrouwen schakelde professioneel een versnelling lager en 2 op de 5 vrouwen keken zelfs uit of kozen voor een nieuwe job.4
Menopauze op het werk bespreekbaar maken en er leren mee omgaan, is dus een must en draagt bij tot een gezonde, inclusieve bedrijfscultuur. In een volgend artikel bespreken we welke acties vrouwen en bedrijven kunnen ondernemen tot het creëren van een menopauzevriendelijke werkomgeving.
Wil je ondertussen meer weten over menopauze en werk? Raadpleeg onze website voor meer inzichten.
BE_DUT_21562/MAR2025
Bronnen
